Hoe kunnen wij ons “verootmoedigen” en wat houdt dat precies in?

Naar aanleiding van een vraag die mij werd gesteld betreffende het wel of niet vasten tijdens Yom Kippur (Grote Verzoendag), geef ik u het volgende in overweging. Ik ga niet alle teksten in de Bijbel citeren die over Yom Kippur gaan maar geef u alleen de belangrijkste als het gaat over de inzetting in de Thora:

Leviticus 23:26-27 "En YHWH sprak tot Mozes: Maar op de tiende van die zevende maand is de Verzoendag; een heilige samenkomst zult gij hebben en gij zult u verootmoedigen (06031).”

Strong’s woordenboek: 06031 'anah, ww: “verootmoedigen”

Verootmoedigen is een werkwoord dat 18x wordt vertaald met verootmoedigen en 17x met vernederen.

Het rabbijnse Jodendom heeft aan het Hebreeuwse woord ta'anit ook wel de betekenis van vasten gegeven, maar de oorspronkelijke Bijbelse en taalkundige betekenis is: “zich buigen voor YHWH in ootmoed (in onderworpen nederigheid, in een gevoel van onderdanigheid). Je zou ook kunnen zeggen: “Jezelf klein maken voor YHWH”. Daar kan vasten bijhoren, maar dat is niet de letterlijke betekenis van het woord ta'anit en mag daarom ook niet opgelegd worden. Helaas is het vasten in het rabbijnse Jodendom wel een verplichting!

Zo is het volgens de Halacha, in de tijd vlak voor zonsondergang in het begin tot vlak na zonsondergang aan het einde van de Grote Verzoendag, streng verboden om te eten en te drinken. Het Hebreeuwse woord voor vasten is echter tzam, en komen wij het woord tzumu dan ook in de letterlijke betekenis tegen van niet eten en niet drinken in het boek Ester 4:16.

Ester 4:16 "… vast om mijnentwil: eet noch drinkt drie dagen..."

Heel duidelijk komt echter het verschil tussen de beide woorden tot uitdrukking in het boek Ezra 8:21, waar zij naast elkaar worden gebruikt:

Esra 8:21 "Toen riep ik daar, bij de rivier Ahava, een vasten (tzum) uit om ons te verootmoedigen (t’anot) voor YHWH."

Ezra gebruikt hier het woord tzum voor vasten en het woord t'anot voor verootmoedigen.

In de teksten over Yom Kippur wordt dus nergens gesproken over vasten (Tzum).

Leviticus 16:29 "… in de zevende maand op de tiende der maand zult gij u verootmoedigen en generlei werk doen, zomin de geboren Israëliet als de vreemdeling, die in uw midden vertoeft.”

Ik ben van mening, dat het vasten op Yom Kippur wel functioneel is en ook wenselijk voor zover het op vrijwillige basis geschiedt, want ook in Ezra 8:21 wordt vasten wel degelijk in verband gebracht met verootmoedigen. Niet tegenstaande dit verband ben ik van mening dat vasten niet mag worden opgelegd als verplichting!

Vasten geeft wel uitdrukking aan ons nederig verlangen om dichter tot YHWH te naderen, maar velen begrijpen niet, wat de juiste redenen zijn om te vasten. Vasten is niet bedoeld om YHWH te laten toegeven aan onze wil. We vasten niet om iets van YHWH te ontvangen, maar eerder vanwege Zijn overvloedige barmhartigheid en vergeving voor onze menselijke zwakheden. Vasten helpt ons eraan herinneren hoe tijdelijk ons fysiek bestaan is. Zonder voedsel en water zouden we spoedig omkomen. Vasten helpt ons beseffen hoezeer wij YHWH nodig hebben als Degene die het leven geeft en in stand houdt.

Men behoort op Grote Verzoendag zich te verootmoedigen in een berouwvolle gemoedsgesteldheid, en men kan indien gewenst ook vasten.

Let op de voorbeeldige houding van Daniël tijdens zijn vasten:

Daniel 9:3-4 "En ik richtte mijn aangezicht tot Adonay Elohim om te bidden en te smeken, in vasten en in zak en as. En ik bad tot YHWH , mijn Elohim, en deed schuldbelijdenis … "

Er is géén gebod in de Thora om tijdens Yom Kippur te vasten of te stoppen met eten of drinken.